Rusya Uydusavar Testinde Uydu İmha Etti!

Rusya, düşük Dünya yörüngesindeki bir Rus uydusunu kendi uydusavar cihazını test ederken kasıtlı bir şekilde vurdu ve vurulan uydu binlerce parçaya ayrılarak ciddi boyutlarda bir uzay çöpü sürüsü oluşturdu.
1982’de uzaya fırlatılan ve pasif durumda bulunan 2 ton ağırlığa sahip Cosmos-1408 uydusunun 15 Kasım’da mevcut yörüngesinden ayrıldığı tespit edildi.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, uydunun bir uydusavar tarafından yok edildiğini doğruladı. 15 Kasım Dışişleri Bakanlığı brifinginde, “Rusya Federasyonu, kendi uydularından birine karşı ‘doğrudan uyduya giden’ bir uydusavar füzesinin yıkıcı bir uydu testini pervasızca gerçekleştirdi” dedi. “Test şimdiye kadar 1500’den fazla izlenebilir yörünge enkazı üretti ve bunlar artık tüm ulusların çıkarlarını tehdit ediyor.”

Testin “Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar ve kozmonotların yanı sıra diğer insanlı uzay uçuşu faaliyetleri için riski önemli ölçüde artıracağını” da sözlerine ekledi.

15 Kasım’ın erken saatlerinde, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunan yedi kişiye, bir “enkaz bulutu” nedeniyle Crew Dragon ve Soyuz kapsüllerine sığınmaları talimatı verildi ve yaklaşık iki saat araçlarında kaldılar. Bu enkaz bulutu, o zamandan beri istasyona birkaç yakın yaklaşım daha yaptı, ancak herhangi bir hasar bildirilmedi. İstasyon mürettebatı günün ilerleyen saatlerinde bazı operasyonlara yeniden başladı, ancak istasyonun bazı bölümleri herhangi bir darbeye karşı önlem olarak kapalı kaldı.

Dışişleri Bakanlığı’nın Rus uydusavar testini açıklamasından saatler sonra NASA, ayrı bir açıklamada, mürettebatın günün erken saatlerinde sığınmasını gerektiren olayın enkaz olduğunu doğruladı.

NASA Yöneticisi Bill Nelson yaptığı açıklamada, “Eski Dışişleri Bakanı Antony Blinken gibi, bu sorumsuz ve istikrarsızlaştırıcı eylemden dolayı öfkeliyim” dedi. “Rusya’nın yalnızca Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki Amerikalı ve uluslararası ortak astronotları değil, aynı zamanda kendi kozmonotlarını da tehlikeye atması düşünülemez.” Enkazın, Çin’in uzay istasyonunu da tehdit ettiğini ekledi.

Price, “Rusya’nın tehlikeli ve sorumsuz davranışı, uzayın uzun vadeli sürdürülebilirliğini tehlikeye atıyor ve Rusya’nın uzayın silahlandırılmasına karşı çıkma iddialarının samimiyetsiz ve ikiyüzlü olduğunu açıkça gösteriyor” dedi.

Daha sonra ABD’nin resmi bir diplomatik protesto kayda geçirip geçirmeyeceği sorulduğunda Price, ABD’nin “üst düzey Rus yetkililerle defalarca konuştuğunu ve onların böyle bir testin sorumsuzluğu ve tehlikesi konusunda uyarıldıklarını” söyledi. Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin veya müttefiklerinin teste yanıt olarak alacağı herhangi bir “özel tedbir” hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

İngiliz hükümeti de teste karşı çıktı. Savunma Bakanı Ben Wallace yaptığı açıklamada, “Rusya tarafından yapılan bu yıkıcı uydu karşıtı füze testi, uzayın güvenliği, emniyeti ve sürdürülebilirliği için tam bir ihmali gösteriyor” dedi. “Bu testten kaynaklanan enkaz, önümüzdeki yıllarda uyduları ve insan uzay uçuşlarını riske atarak yörüngede kalacak.”

Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasından önce, Cosmos-1408’in bir uydusavar testinin kurbanı olduğuna dair yaygın bir spekülasyon vardı, Ruslar tarafından Plesetsk’ten yapılacak bir roket fırlatma için havacılara doğrudan uyduya giden ASAT testi ile tutarlı bir şekilde uyarılar verildi.

2008 yılında ABD de uzayda arızalanan ve iletişim kurulamayan USA-193 isimli uydusunu, füze savunma sistemine ait SM-3 füzesiyle vurmuştu. Gemiden atılan SM-3 önleme füzesiyle saniyede 7.8 kilometre hızla ilerleyen uydu, başarıyla vuruldu. Gerçekleştirilen deneme, savunma amaçlı sistemin istendiği halde saldırı aracına dönüşebileceğini de kanıtlamış oldu. Öte yandan Çin de 2007’de arızalanan uydusunu 800 kilometre mesafeden başarıyla vurmuştu ve yörüngede binlerce uzay çöpü oluşturmuştu.